1994 (1938), Can Yayınları, 239 s.
Çeviren: Selahattin Hilav
“… Günlük biçiminde yazdığı bu kitabında, romanın kahramanı Roquentin’in dünya karşısında duyduğu tiksintiyi anlatıyordu. Bu tiksinti yalnızca dış dünyaya değil, Roquentin’in kendi bedenine de yönelikti. Kimi eleştirmenler romanı hastalıklı bir durumun, bir tür nevrotik kaçışın ifadesi olarak değerlendirseler de, Bulantı, yansıttığı güçlü bireyci ve toplum karşıtı düşüncelerle, Sartre’ın sonradan geliştireceği birçok felsefi konuya yer veren ögün bir yapıttı…”
Yukarıdaki cümleler, kitabın arka kapağından alıntıdır. Kitabu okuduktan sonra, şöyle düşündüm: “Acaba, Sarte, kitabının adını Bulantı değil de örneğin Kavrayış ya da İrkilme koysaydı, kitabı tanıtmak için yine aynı cümleler yazılır mıydı?” Bu soruya benim cevabım “Hayır” olacak. Çünkü, Varoluşçuluk‘un en önemli isimlerinden birisi olan Sartre, Bulantı‘da gerçekten bir varoluş keşfini anlatıyor. Kitaptaki Bulantı, bir iğrenmenin yol açtığı duygudan ziyade, doğruyu bulmak üzere olan bir insanın heyecanını gösteriyor gibi.
Nesnelerin, kişilerin ve hatta dünyanın kendisinin neden ve nasıl varolduğu ile değil varolmalarının ne demek olduğuyla ilgilenen ve bunun cevabını bulmaya çalışan Roquentin, bizi isimlerin biribirine girdiği ama aslında isimlerin önemini aynı zamanda kaybettiği bir şehir turuna çıkarıyor. Kahramanın ağzından varoluşla ilgili bütün kaygılarını ve sorularını bizlere aktaran Sartre, kitabın sonunda varoluşun aslında ne demek olduğunu bir anda buluyor. Aslında, kitabın hemen başında nelerin araştırılacağı bilgisi bize Roquentin’in ağzından veriliyor: “…Onu daha önce nasıl görüyordum, şimdi nasıl görüyorum?“. Sadece varoluşun değil, hiçlik‘in de ne demek olduğunu insanı şaşırtan bir üslupla tanımlamaya da giriyor: “…hiçlik varoluştan önce gelmemişti, o da ötekiler gibi bir varoluştu ve birçoğundan sonra ortaya çıkmıştı…”
Bulantı, standart bir roman değil. Aslında belki romandan çok felsefi bir yapıt olarak da tanımlanabilir. Varoluşçuluk felsefesinin, doğal olarak özellikle de Sartre‘ın ateist varoluşçu yaklaşımını nefis bir biçimde özetleyen, kafa karıştıran, yoran, tahrik eden, farkındalık yaşatan, acımasız bir kitap. Hayatınızın herhangi bir yerinde mutlaka okumalısınız.
İlk olarak 1866 yılında yayınlanan Suç ve Ceza, edebiyat dünyasının temel taşlarından birisi olara karşımıza çıkıyor. 
101 sayfalık bir kitabın okunup bitmesi neredeyse 1 ayımı aldı. Belki iyi bir zamanda okumadım, belki aklım başka yerlerdeydi bilemiyorum ama hakikaten sonlandırmak için çok gayret ettiğim kitaplardan birisi oldu. Romanın giriş bölümündeki tanıtım yazısında “…Bu roman köy dinselliğinin destanıdır…” yazıyor. Açıkcası bu ifade ilgimi çekti, büyük bir iştahla farklı bir kültürün, farklı bir dünya görüşüne ait destanı okumak için sabırsızlandım. Romanın dili ve tekniği açısından çok bana hitap etmediğinin farkındaydım ama yine de sabırla okudum. Zaman zaman “gereksiz” olarak tanımlayabileceğim tekrarları saymazsam, edebi açıdan etkili bir metin olduğu konusunda kitabın tanıtımı ile hem fikirim. Eşini kaybeden bir adamın, amansız ve biraz da çaresiz mücadelesi kesinlikle okuru etkiliyor ama sanki bir şeyler eksik gibi. Anlatıcıyı (annenin oğlu), olayın gerçek kahramanından (baba) daha fazla tanıyor olmaktan hoşlanmadım belki de. Kitabın garip bir “sıkıcılığı” var; garip diyorum çünkü sizi okumanız konusunda sürekli teşvik ediyor ama okurken pek de haz sağlamıyor.
1339.. ya da Öyle Bir Yıl: Bir Sokak Satıcıs Adına Apoloji çok ilginç bir masal kitabı. Masal kitabı diyorum çünkü hikayenin anlatıcısı Emekli Profesör Nicholas Seare, öyküyü masal olarak tanımlıyor. Her şeyden önce çok değişik bir anlatıcıya sahip kitap. Karakterlere ya da olaylara müdahale etmiyor ama onun varlığını kitabın her yerinde hissediyorsunuz; bir kere çok iyi bir anlatıcı olduğunu kabul etmemiz lazım ve ikinci olarak dipnotları ile masalın gidişatına katkısı da çok büyük. Anlatıcının aktardığı masalın baş kahramanı Sokak Satıcısı (gerçek adını bilmiyoruz), bir gece arkadaşı filozofla birlikte girdiği evde sabaha kadar gerek ev halkıyla gerekse kendisi ile tartışma yaşar. Ev halkı, sokaktaki diğer herkes gibi ertesi gün kıyametin kopacağına inanmaktadır. O gece, onlar için dua etmekle geçirilmesi gereken son gecedir. Sokak Satıcısınınamacı ise biraz daha farklıdır; aslında hem geceyi geçirmek hem de 3 – 5 altın kazanmak için girdiği evde sadece kendisinin değil, ev halkının da hayatını değiştirecektir. Sokak Satıcısı da aynı anlatıcısı gibi tutkulu ve zekidir. Sözcüklerle oynamayı sever ve kendisine akıllıyım diyen herkesin korkmasını gerektirecek kadar laf ebesidir.
Bazı kitapların sonunda ne ile karşılacağınız delice merak edersiniz, hatta kendinize çaktırmadan kitabın son sayfasına bile bakarsınız; bazılarında ise isteğiniz kitabın hiç bitmemesi, düşsel masalın sonunun gelmemesi olur. Çok az kitapta bu iki çelişik duyguyu aynı anda yaşarsınız. Michael Ende’nin