Bu blog sayfasında müzikle ilgili en son yazıyı 3 yıl önce Emma Shapplin’in Macadam Flower albümü için yazmışım. Bu uzun süreden sonra bana yeniden bir müzik albümü üzerine yazma isteği veren kişi Fazıl Say ve onun albümü İlk Şarkılar oldu. Açıkcası albüme ulaşmam da oldukça vakit aldı çünkü ne zaman kitapçılarda, müzik marketlerde albümü sorsam aldığım cevap hem “üzgünüz, elimizde kalmadı” oldu. Türkiye’de bir müzik albümü için “yok satmak” önemli bir başarıdır diye düşünüyorum. En sonunda albüm iTunes üzerinden satışa çıkınca, ilk defa onun üzerinde albümü satın alma deneyimi de yaşadım. Eski bir müzik dinleyicisi olarak CD’ye dokunmak, kitapçığını karıştırmak her zaman hoşuma gitmiştir ama bu sefer daha “çağdaş” bir teknolojiyi kullanıyorum.
Fazıl Say, albümün önsözünde şöyle diyor: “…Şunu söylemeliyim ki, yaklaşık 20 yıl önce bestelemiş olduğum bu şarkılarım ile Türk müzikseverlerinin karşısına çıkmak benim için “özel” bir durumdur. Bu gecikme için özür dilerim. Aynı şekilde; Bu şarkılarımın, ülkemizin en sevdiği müzik formu olan “şarkı” hususunda da, Türkiye’nin müziği açısından özel bir yere oturacağını ümit ediyorum. Bu şarkılara uygun sesi – (yorumcuyu) bulmak çok uzun zaman aldı benim için. Çünkü sadece müziği değil, şiiri de mükemmel yorumlayabilen bir soliste ihtiyacım oldu, ve yıllarca aradığım sesi bulamadım…“.
Zihnindeki eserleri canlı bir hale getirmek için 20 sene uygun ses için sabreden bir bestecinin eserinden bahsediyoruz. Kaliteden çok hızın, emekten çok görünürlüğün, içerikten çok ambalajın önemsendiği bir coğrafyada kendisinden ödün vermeden müzik yaratan bir bestecinin eseri elbette ki müzik kulvarında boy gösteren diğer insanlardan çok farklı oluyor. Albümün tamamına hakim olan bir hüzün var. Ancak bu hüzün o kadar da çaresiz bir hüzün değil – ya da ben öyle anlamak istedim – daha çok güçlü, farkında ama yılgın bir insanın seslenişi gibi. Besteler için şiirler de sözleriyle sizi bu duygu durumunun içine çok rahat alıyor. Tabii ki şarkıları seslendiren Serenad Bağcan 20 yıl beklemeye değmiş bir ses. Sesiyle sadece her kelimenin değil, her notanın da hakkını veriyor. Bu şiirleri, bu besteler eşliğinde başka kim seslendirebilirdi diye düşündüğümde aklıma herhangi bir isim gelmiyor. Tahminen bundan sonra uzun yıllar boyunca hakkında konuşacağımız bir isim olacak Serenad Bağcan.
Albümdeki her parça çok güzel ve çok etkileyici. Ancak doğal olarak dinleyicilerin her zaman birkaç özel favorisi olur; benimkiler de şöyle: Sordum Sarı Çiğdeme ve tabii ki İnsan İnsan. Sadece bu ikisini söylediğim için diğerlerini “ortalama” eserler diye düşünmeyin. Albüm baştan sonra mükemmel (mükemmel kelimesini ilk defa bu kadar rahat kullanıyorum).
01 – Düşerim (Metin Altıok)
(”Metin Altıok Ağıtı” birinci bölüm, opus 13, 2003 ikinci versiyon, opus 47, 2013, piyano ve solist için)
bazan oturduğum yerde
kendikendime dalıp giderim,
bulanık geçmişimle.
genişleyen halkalar çizerim,
bir düşün uyanık imgesine
02 – Akılla bir Konuşma (Ömer Hayyam)
(birinci versiyon, “ilk şarkılar” opus 5, 1994 / ikinci versiyon, “fenerbahçe senfonisi” opus 23, 2007 üçüncü versiyon, opus 47, 2013)
bu zorbalar ne biçim adamlar? dedim;
kurt, köpek, çakal makal, dedi.
ne dersin bu adamlara, dedim;
yüreksizler, kafasızlar, soysuzlar, dedi.
03 – Dört Mevsim (Cemal Süreya)
(birinci versiyon, “ilk şarkılar” opus 5, 1994 ikinci versiyon, opus 47, 2013)
kış mezarına gömsünler sizi
sokaklar gibi buluştunuzdu
çarşılar gibi seviştinizdi
kış mezarına gömsünler sizi
04 – Bu Kekre Dünyada (Metin Altıok)
(birinci versiyon “ilk şarkılar” opus 5 ,1994 ikinci versiyon “metin altıok ağıtı” opus 13, 2003)
sevgilim
bak, geçip gidiyor zaman
aşındırarak bütün güzel duyguları
bir yarım umuttur elimizde kalan
göğüslemek için karanlık yarınları
bu kekre dünyada
yazık
geçit yok aşka
bir şey yok paylaşacak
acıdan başka
05 – Sardunyaya Ağıt (Can Yücel)
(birinci versiyon “ilk şarkılar” opus 5, 1994 ikinci versiyon opus 47, 2013)
yataklık etmis ki zaar
sucu tevatur ve esrar
elbet bir kızıllığı var
ikindiydin saat beşte
06 – Sordum Sarı Çiğdeme (Pir Sultan Abdal)
(birinci versiyon “ilk şarkılar” opus 5, 1994 / ikinci versiyon, opus 47, 2013)
sordum sarı çiğdeme
sen nerede kışlarsın
ne sorarsın hey derviş
yer altında kışlarım
07 – Efkarlanırım (Orhan Veli)
(birinci versiyon “ilk şarkılar” opus 5, 1994 / ikinci versiyon, opus 47, 2013)
mektup alır, efkarlanırım;
rakı içer, efkarlanırım;
yola çıkar, efkarlanırım.
ne olacak bunun sonu, bilmem.
“kazım’ın” türküsünü söylerler,
üsküdar’da;
efkarlanırım.
08 – İstanbul’u Dinliyorum (Orhan Veli)
(birinci versiyon “ilk şarkılar” opus 5, 1994 / ikinci versiyon, opus 47 , 2013)
istanbul’u dinliyorum, gözlerim kapalı;
kuşlar geçiyor, derken;
yukseklerden, sürü sürü, çığlık çığlık.
ağlar çekiliyor dalyanlarda;
bir kadının suya değiyor ayakları;
istanbul’u dinliyorum, gözlerim kapalı.
09 – Memleketim (Nâzım Hikmet)
(birinci versiyon “ilk şarkılar” opus 5, 1994 ikinci versiyon “nâzım oratoryosu” bölüm no: 15, opus 9, 2001)
memleketim, memleketim, memleketim,
ne kasketim kaldı senin ora işi
ne yollarını taşımış ayakkabım,
son mintanın da sırtımda paralandı çoktan,
şile bezindendi.
10 – İnsan İnsan (Muhyiddin Abdal)
(birinci versiyon “ilk şarkılar” opus 5, 1994 ikinci versiyon, opus 21, 2006)
insan insan dedikleri
insan nedir şimdi bildim
can can deyü söylerlerdi
ben can nedir şimdi bildim
Albümde Fazıl Say ve Serenad Bağcan’a, Çağ Erçağ ( viyolonsel), Bülent Evcil (flüt), Pelin Halkacı Akın(keman), Aykut Köselerli (vurmalı sazlar), Hakan Güngör (Kanun) eşlik etmiş. Ayrıca Cem Adrian, Güvenç Dağüstün, Burcu Uyar ve Selva Erdener albüme katkıda bulunan diğer solistler.
İyi ki bu ülkede Fazıl Say var.
Doğan Kökdemir, PhD
Ankara, 24 Kasım 2013
