Pleasantville

Yönetmen: Gary Ross
Senaryo: Gary Ross
Yapım Yılı: 1998, ABD
Oynayanlar: Tobey Maguire, Reese Witherspoon, William H. Macy, Joan Allen, Jeff Daniels, J. T. Walsh, Don Knotts, Marley Shelton, Jane Kaczmarek, Giuseppe Andrews, Jenny Lewis, Marissa Ribisi, Denise Dowse, McNally Sagal, Paul Morgan Stetler,

1998 yapımı Pleasantville, üzerinden çok zaman geçmesine rağmen hala güncelliğini koruyan ve koruyacak olan bir konuyu işliyor. Aslında film, özellikle Türkiye’de gerektiği kadar ilgi çekmedi; biraz eski bir film olması nedeniyle yeni kuşak da bu filmi pek tanımıyor.

Film, Pleasantville isimli bir TV dizisinin içinde geçiyor. Fantastik bir başlangıcı ve olay kurgusu olmasına rağmen, göze batan aşırılıklardan ya da abartılardan kaçınılmış. İnsanların, kendi yaşamlarında engellemek zorunda kaldıkları pek çok duygu / istek vardır. Bazen birisine aşık olursunuz ama “diğerleri neder” kaygısı ile aşkınızı itiraf edemezsiniz, çok öfkelendiğinizde eğer karşınızdaki kişi sizden statü olarak yüksekse öfkenizi dinlendiremezsiniz, bazen delice koşmak istersiniz ama yine başkaları “tuhaf” nitelendirir gerekçesi ile hızlı yürüyemezsiniz bile… Pleasantville bu kapanlarda yaşayan insanların özgürlük mücadelerini anlatıyor. Tutkunun önemsendiği, uyguculuğun (conformity) eleştirildiği güzel bir yapım.

İnsan varoluşuna ait entelektüel tartışmaları seyretmek için önerilecek bir fim olmayabilir ama bence hiç değilse her üniversite öğrencisinin seyretmesi ve üzerinde düşünmesi gereken sıcak, sevimli, tebessüm ettirici bir film.

Not: Pleasantville kasabasının belediye başkanı rolündeki J. T. Walsh film gösterime girmeden önce hayatını kaybetti.

IMDB Sayfası

The Crucible (Cadı Kazanı)

Yönetmen: Nicholas Hytner
Senaryo: Arthur Miller
Yapım Yılı: 1996, ABD
Oyuncular: Joan Allen, Rachael Bella, Bruce Davison, Daniel Day-Lewis, Karron Graves, Winona Ryder, Paul Scofield, Rob Campbell, Jeffrey Jones, Peter Vaughan

Arthur Miller’ın aynı adlı eserinden sinemaya aktarılan The Crucible 17. yüzyılda Salem kasabasında geçen bir intikam hikayesi. İntikamın baş rol oyuncusu Abigail Williams (Winona Ryder), John Proctor (Daniel Day-Lewis) ile yaşadığı yasak aşkın tutkusundan kurtulmakta zorluk çeken bir genç kızdır. Hikaye onun ve arkadaşlarının ormanda yaptıkları dansın çocuklar üzerindeki olumsuz etkisi (histeri) ile başlar. Yasak olan bir davranışı, yani dans etmeyi, gerçekleştiren ve yakalanan bir grup küçük kız tam anlamıyla toplu bir histeri krizi içerisindedir artık. Bazen kendi istekleri ile bazı durumlarda ise Abigail’in tehditlerine uyarak kasabada sevmedikleri pek çok insanı cadılıkla suçlarlar ve kasabaya gelen dini – hukuk heyeti bir kere cezalandırmaya başladığında artık duramayacaktır.

Bu hikaye, aslında sadece 17. yüzyıla ya da daha eskiye ait bir cadı avını anlatmıyor. İnsanların baskı ve korku altında ne kadar kötüleşebileceklerine ve itaat, uyguculuk (conformity) gibi kavramların ne kadar güçlü olabileceğine iyi bir örnek. Tarihin her noktasında farklı başıklar ve amaçlar altında cadı avları yapılmıştır ve maalesef bundan sonra da yapılacaktır. The Crucible hem bu mekanizmanın nasıl çalıştığını gayet güzel özetliyor, hem de bu baskıya direnmenin yolları hakkında ipuçları veriyor. Zaman zaman arşivden çıkarıp yeniden izlemek isteyeceğiniz bir film.

Filmde, John Proctor rolündeki Daniel Day-Lewis’in muhteşem performansına hayran kalacaksınız.

Salem’de yaşanan Cadı Avı histerisi ile ilgili diğer kaynaklar:
http://www.nationalgeographic.com/salem/
http://www.essortment.com/all/salemwitchhunt_rkto.htm
http://www.gendercide.org/case_witchhunts.html
http://departments.kings.edu/womens_history/witch/
http://en.wikipedia.org/wiki/Witch-hunt